Bệnh tim mạch
Bệnh tim mạch

Nguyên nhân rối loạn lipid máu và cách phòng ngừa

Rối loạn lipid máu làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Nguyên nhân rối loạn lipid máu có thể liên quan đến di truyền hoặc các yếu tố như chế độ ăn uống và sinh hoạt, bệnh lý, tác dụng phụ của thuốc…
Biên tập bởi Bowtie Việt Nam
Ngày đăng 2022-12-14
Cập nhật ngày 2023-05-16
Nội dung chính
Đôi nét về rối loạn lipid máuNguyên nhân rối loạn lipid máuHiểu nguyên nhân rối loạn lipid máu để phòng ngừa hiệu quả
Nguyên nhân rối loạn lipid máu và cách phòng ngừa

Vậy cụ thể, vì sao bạn lại bị rối loạn lipid máu? Nguyên nhân rối loạn lipid máu là gì và làm cách nào để phòng ngừa? Hãy cùng Bowtie giải đáp các thắc mắc này trong bài viết dưới đây nhé.

Đôi nét về rối loạn lipid máu

Rối loạn lipid máu (còn được gọi là rối loạn mỡ máu) là tình trạng xảy ra khi có sự mất cân bằng của một hoặc nhiều thông số lipid trong máu. Các thông số này bao gồm triglyceride, VLDL- cholesterol, LDL-cholesterol và HDL-cholesterol.  

Một số rối loạn lipid máu thường gặp là:

  • Tăng cholesterol toàn phần
  • Tăng triglyceride
  • Tăng cholesterol “xấu” (LDL-cholesterol)
  • Giảm lượng cholesterol “tốt” (HDL-cholesterol)

Dựa vào nguyên nhân, rối loạn lipid máu sẽ được chia làm hai loại là nguyên phát và thứ phát. Rối loạn lipid máu nguyên phát có liên quan đến yếu tố di truyền. Trong khi đó, rối loạn lipid máu thứ phát thường xảy ra do các vấn đề sức khỏe, chế độ ăn uống và sinh hoạt kém khoa học, tác dụng phụ của thuốc… 

Bài viết liên quan:

Đọc thêm

    Warning: Illegal string offset 'url' in /bitnami/wordpress/wp-content/themes/bowtie-blog-vietnam/template-parts/post--acf-component.php on line 99

    Notice: Uninitialized string offset: 0 in /bitnami/wordpress/wp-content/themes/bowtie-blog-vietnam/template-parts/post--acf-component.php on line 99
  • Liệu bạn đã hiểu đúng về rối loạn lipid máu

Nguyên nhân rối loạn lipid máu

Như đã đề cập, dựa vào nguyên nhân gây bệnh, rối loạn lipid máu sẽ được phân thành 2 loại là nguyên phát và thứ phát. Nguyên nhân gây rối loạn mỡ máu theo từng loại cụ thể như sau:

Nguyên nhân gây rối loạn lipid máu nguyên phát

Theo các nghiên cứu, nguyên nhân chính gây rối loạn lipid máu nguyên phát là do di truyền, tức là bạn có nguy cơ cao mắc bệnh nếu trong gia đình có người thân (ông bà, bố mẹ hoặc anh chị em) đã được chẩn đoán rối loạn lipid máu. Theo đó, các đột biến gen có thể gây:

  • Tăng tổng hợp quá mức hoặc giảm thanh thải cholesterol, triglyceride, LDL-cholesterol
  • Giảm tổng hợp hoặc tăng thanh thải HDL- cholesterol

Rối loạn lipid máu nguyên phát thường xảy ra ở trẻ em hoặc người trẻ dưới 40 tuổi. Các trường hợp rối loạn mỡ máu nguyên phát thường gặp là: 

  • Tăng triglycerid nguyên phát: Đây là bệnh cảnh di truyền theo gen lặn. Người bệnh thường thuộc nhóm đối tượng không béo phì có các biểu hiện lâm sàng là thiếu máu giảm tiểu cầu, viêm tụy cấp gây đau chướng bụng, gan to, lá lách to, nhồi máu lách… 
  • Tăng lipid máu hỗn hợp: Đây là bệnh di truyền, trong gia đình có nhiều người cùng mắc. Nguyên nhân chính gây tăng lipid máu hỗn hợp là do tăng tổng hợp hoặc giảm thoái biến các thể lipoprotein. Người bệnh thường béo phì và có các biểu hiện lâm sàng là phát ban màu vàng, kháng insulin, tăng acid uric máu…. 

Nguyên nhân gây rối loạn lipid máu thứ phát

Các nguyên nhân gây rối loạn lipid máu thứ phát thường liên quan đến chế độ ăn uống hàng ngày, chế độ vận động, các vấn đề sức khỏe, việc sử dụng thuốc… Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây rối loạn mỡ máu thứ phát:

Chế độ ăn uống không hợp lý

Chế độ ăn uống không hợp lý có thể là nguyên nhân khiến bạn bị rối loạn mỡ máu. Theo đó, việc ăn nhiều các loại thực phẩm chứa cholesterol như da, nội tạng động vật, đồ chiên rán, lòng đỏ trứng gà, sữa và các sản phẩm từ sữa… có khả năng làm thay đổi các thông số lipid trong máu. Ngoài ra, tinh bột, đồ ngọt cũng sẽ làm tăng cholesterol xấu.

Lối sống không khoa học

Lối sống tĩnh tại, ít vận động, thường xuyên căng thẳng sẽ góp phần gây rối loạn lipid máu. Ngoài ra, việc lạm dụng rượu bia và hút thuốc lá cũng là những tác nhân có thể gây bệnh. Cả rượu bia và thuốc lá đều làm tăng mức triglyceride trong máu. 

Béo phì

Béo phì gây ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa lipoprotein, dẫn đến tăng nồng độ cholesterol, LDL-cholesterol, VLDL-cholesterol và triglyceride, đồng thời giảm nồng độ HDL-cholesterol trong máu. Việc tích tụ quá nhiều mỡ thừa cũng gây ảnh hưởng lớn đến các chức năng khác của cơ thể. 

Tác dụng phụ của thuốc

Một trong những nguyên nhân phổ biến gây rối loạn mỡ máu thứ phát là các loại thuốc được sử dụng để điều trị bệnh lý khác. Theo đó, những thuốc có thể gây ảnh hưởng đến các thông số lipid máu là:

  • Thuốc chẹn beta
  • Thuốc lợi tiểu
  • Thuốc kháng virus HIV 
  • Steroid
  • Hormone thay thế
  • Thuốc ức chế miễn dịch
  • Retinoid

Các bệnh lý khác

Không chỉ thuốc, một số bệnh lý sau đây cũng có thể là nguyên nhân tiềm ẩn gây rối loạn lipid máu:

Nguyên nhân rối loạn lipid máu thứ phát
Hút thuốc lá có thể là nguyên nhân gây rối loạn lipid máu thứ phát.

Hiểu nguyên nhân rối loạn lipid máu để phòng ngừa hiệu quả

Về cơ bản, chúng ta không thể phòng ngừa rối loạn lipid máu nguyên phát nhưng có thể phòng ngừa rối loạn lipid máu thứ phát.  Dưới đây là một số cách đơn giản giúp bạn giảm thiểu nguy cơ bị rối loạn mỡ máu:

  • Bỏ hút thuốc lá
  • Hạn chế rượu bia
  • Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, ưu tiên rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, thịt nạc, hạn chế thực phẩm chứa nhiều cholesterol, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa, thực phẩm nhiều dầu mỡ…
  • Chăm chỉ luyện tập thể dục thể thao, tăng cường vận động thay vì ngồi 1 chỗ
  • Giảm căng thẳng, stress, giữ cho tinh thần luôn thoải mái, vui vẻ 
  • Ngủ đúng giờ, đủ giấc và tập thói quen ngủ sâu
  • Giữ cân nặng ở mức hợp lý, tránh để tăng cân quá mức

Trên đây là một số thông tin về nguyên nhân rối loạn lipid máu cùng với đó là cách phòng ngừa bệnh hiệu quả mà mọi người cần lưu ý. Trong trường hợp bạn nghi ngờ mình bị rối loạn lipid máu, cách tốt nhất để kiểm tra là đến các cơ sở y tế hoặc bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán và đưa ra kết luận chính xác. 

Chia sẻ
Các thông tin trên được chia sẻ bởi Bowtie Việt Nam. Các nội dung này chỉ mang tính chất tham khảo. Trong mọi trường hợp, Bowtie không chịu trách nhiệm về bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, dù là trực tiếp hay gián tiếp, liên quan đến việc truy cập và sử dụng nội dung của Bowtie.

Bài viết liên quan

Tăng huyết áp ở trẻ em: Cách phát hiện, phòng ngừa và điều trị Tăng huyết áp ở trẻ em: Cách phát hiện, phòng ngừa và điều trị
Bệnh tim mạch

Tăng huyết áp ở trẻ em: Cách phát hiện, phòng ngừa và điều trị

Triệu chứng xơ vữa động mạch theo từng vị trí Triệu chứng xơ vữa động mạch theo từng vị trí
Bệnh tim mạch

Triệu chứng xơ vữa động mạch theo từng vị trí

Nhồi máu cơ tim và đột quỵ: Những điểm khác biệt Nhồi máu cơ tim và đột quỵ: Những điểm khác biệt
Bệnh tim mạch

Nhồi máu cơ tim và đột quỵ: Những điểm khác biệt

Các chuyên mục khác

Email

Liên hệ chung
hello@bowtie.com.vn
Liên hệ về truyền thông
media@bowtie.com.vn
Liên hệ hợp tác
partners@bowtie.com.vn

© 2024 Bản quyền thuộc Bowtie Vietnam Company Limited.

Trình duyệt của bạn đã xảy ra lỗi. Để trải nghiệm tốt hơn, vui lòng nâng cấp hoặc thay đổi trình duyệt khác. OK