Kanser

Kanser sa Cervix: Mga Sintomas, Sanhi, Yugto at Paggamot

Ang Cervix ay madalas na tinutukoy bilang leeg ng sinapupunan', ito ay ang pasukan sa matris ng babae (karaniwang tinatawag na 'sinapupunan') mula sa ari.

Author Bowtie Team

Date 2022-04-01

Updated on 2022-04-02

Ano ang Kanser sa Cervix?Mga Sintomas ng Kanser sa Cervix Mga Salik na Sanhi at Panganib Diagnosis Cervical Screening Tests Mga Yugto ng Kanser sa Cervix Paggamot Pag-Iwas Mga karaniwan na naitatanong

Ang Kanser sa Cervix ay isang pandaigdigang krisis sa kalusugan na nakaapekto sa humigit-kumulang 604,237 kababaihan sa buong mundo noong 2020 na ang bilang ng mga namamatay ay nasa tinatayang 341,843 para sa taong 2020. Ito ay kumakatawan sa 6.5% ng lahat ng kababaihan na mayroong sakit na cancer. Ito ay pinaka karaniwan sa mga kababaihan mula sa 36 na bansang mababa at nasa gitna ang kita, pangunahin sa rehiyon ng Sub-Saharan African.

Sa Pilipinas, ang Kanser sa Cervix ay ang pangalawa sa nangungunang cancer site sa mga kababaihan. Tinatayang 7,277 bagong kaso at 3,807 ang namatay dahil sa Kanser sa Cervix at ito ay nagaganap bawat taon.

Ano ang Kanser sa Cervix?

Ang kanser sa cervix ay nagsisimula sa mga cell na nasa linya ng cervix, ang mga normal na cell ay unti-unting nagiging kanser. Ang mga kababaihang higit sa 30 taong gulang ay karaniwang nasa panganib na magkaroon ng Kanser sa Cervix. Halos lahat ng Kanser sa Cervix (99%) ay nauugnay sa isang high-risk human papillomaviruses infection (HPV), na karaniwang nakukuha sa pamamagitan ng pakikipagtalik. Ang regular na screening at mga bakuna sa HPV ay kilala upang makatulong na maiwasan ang Kanser sa Cervix.

Ang mga Uri ng kanser sa cervix:

Squamous Cell Carcinoma: Nagsisimula sa manipis at patag na squamous na mga cell na nakahanay sa panlabas na bahagi ng cervix na tumutusok sa ari. Ito ang pinaka karaniwang Kanser sa Cervix na nasuri.
Adenocarcinoma: Nagsisimula sa hugis-kolum na mga glandular na cell na nakahanay sa cervical canal.

Mga Sintomas ng Kanser sa Cervix

Sa pangkalahatan, ang maagang yugto ng cancer ay walang mga sintomas. Ito ang dahilan kung bakit pinapayuhan ang kababaihan na sumailalim sa regular na Pap smear test o cervical smear test, para sa maagang pagsusuri.

Habang lumalaki ang kanser, ang mga kababaihan ay maaaring makaranas ng:

Hindi karaniwang pagdurugo sa ari, halimbawa, pagdurugo sa pagitan ng regla, pagdurugo sa panahon o pagkatapos ng pakikipagtalik, pagdurugo sa mga babaeng postmenopausal o pagkakaroon ng mas mabigat na pagdurugo sa panahon ng regla kaysa sa karaniwan.
Mga pagbabago sa fluid na nanggagaling sa ari na may malakas na amoy o may bahid ng dugo.
Pananakit o kakulangan sa ginhawa sa panahon ng pakikipagtalik.
Pananakit sa ibabang tiyan, ibabang likod o sa pelvic region (malapit sa mga buto ng balakang).

Mga Salik na Sanhi at Panganib

Halos lahat ng Kanser sa Cervix ay sanhi ng mga impeksyon sa HPV. Ang mga high-risk na HPV ay kilala na nagdudulot ng Kanser sa Cervix habang ang mga low-risk na HPV ay nagdudulot ng genital warts. Ang Kanser sa Cervix ay maaaring lumala kung mayroong patuloy na impeksiyon at may mataas na panganib na HPV sa isang indibidwal. Maaaring maipasa ang HPV sa pamamagitan ng:

Anumang skin to skin contact ng genital area
Vaginal, anal, o oral sex
Pagpapahiram ng mga sex-toys

Ang iba pang mga kadahilanan ng panganib na nag-dudulot sa Kanser sa Cervix:

Paninigarilyo: Ang mga kababaihan na naninigarilyo ay doble ang panganib na magkaroon ng Kanser sa Cervix kaysa sa mga kababaihan na hindi naninigarilyo.
Pagkakaroon ng iba pang mga transmitted infections (STIs) katulad ng HIV, gonorrhea, syphilis. Ang mga impeksyong ito ay lubos na nakompromiso ang immune system ng isang babae, na ginagawang mahirap labanan ang impeksyon sa HPV.
Paggamit ng birth control pills sa napakatagal na panahon
Ang pagkakaroon ng family history ng Kanser sa Cervix
Ang pagkakaroon ng maraming kasosyong sexual

Diagnosis

Ang pangunahing diagnostic test para sa Kanser sa Cervix ay Colposcopy kung saan ang isang hugis tubo ay ipinapasok sa ari. Ang isang mikroskopyo na bahagyang inilagay sa labas ng katawan ay ginagamit upang tingnan ang cervix. Maaaring mangolekta ng sample ng mga cell para sa biopsy.

Cervical Screening Tests

Ang dalawang pangunahing pagsusuri sa cervical screening ay kinabibilangan ng:

HPV test: Maaaring maghanap ang mga doktor ng mga piraso ng high-risk na uri ng HPV sa pamamagitan ng paghahanap ng kanilang mga DNA sa mga cervical cell. Maaari itong masuri nang isa-isa o kasama ng PAP test.
PAP test: Ginagamit ito ng mga doktor upang maghanap ng mga precancerous na pagbabago sa mga cervical cell.

Ang parehong mga pagsusulit ay karaniwang inirerekomenda para sa mga babae na higit sa 30 taong gulang. Kapag nag-iisa, ang PAP test ay maaaring gawin tuwing tatlong taon. Ang isang co-testing ng HPV at PAP test ay maaaring gawin isang beses bawat 5 taon.

Mga Yugto ng Kanser sa Cervix

Ang yugto ng kanser ay nakakatulong na matukoy ang lawak ng paglaki at pagkalat ng mga cell na may kanser. Mayroong 4 na yugto ng Kanser sa Cervix:

Stage
0	Pagkakaroon lamang ng mga precancerous cells
1	Ang mga cancerous cells ay matatagpuan sa mas malalim na mga tisyu ng cervix at posibleng sa matris at kalapit na mga lymph node.
2	Ang kanser ay lumaki sa cervix at matris, ngunit hindi hanggang sa pelvic wall o ibabang bahagi ng ari. Ito ay maaaring o hindi makakaapekto sa kalapit na mga lymph node.
3	Ang mga cancer cells ay matatagpuan sa ibabang bahagi ng ari at pelvic wall at maaaring nakaharang sa matris o sa mga tubo na nagdadala ng ihi mula sa pantog. Ito ay maaaring o hindi makakaapekto sa kalapit na mga lymph node.
4	Ang kanser na lumalabas sa pelvis ay makakaapekto sa pantog o tumbong. Sa bandang huli sa yugtong ito, kumakalat ito sa malalayong bahagi ng katawan tulad ng mga baga, atay, buto at mga lymph node.

Paggamot

Ang mga opsyon sa paggamot ay nakadepende lamang sa yugto at lawak ng paglaki ng kanser. Kung ang mga cancerous cells ay matatagpuan lamang sa ibabaw ng matris, maaari silang sirain gamit ang cold-knife conization o LEEP (Loop Electrical Excision Procedure). Gayunpaman, kung sila ay dumaan nang mas malalim sa mga tisyu, inirerekomenda ang surgical removal. Para sa pagsalakay ng kanser sa buong matris, magpapayo ng Hysterectomy (pagtanggal ng matris). Ang operasyon, radiotherapy at chemotherapy ay ang malawakang ginagamit na paggamot sa buong mundo.

Surgery:

Ang mga maagang yugto ng kanser ay karaniwang ginagamot sa pamamagitan ng pagtanggal/pag-opera sa bahaging may kanser. Maaaring ito ay alinman sa pagtanggal ng isang piraso ng cancerous na tissue o ang buong cervix at ilang nakapalibot na apektadong bahagi (trachelectomy) o pag-alis ng buong apektadong cervix at ang matris (hysterectomy). Ang minimally invasive hysterectomy ay isang opsyon na nagpapahintulot sa pag-alis ng matris sa pamamagitan ng maliliit na insicion.

Radiotherapy:

Gumagamit ito ng mga high-energy radiation wave, gaya ng X-ray o protons, upang patayin ang mga cancerous cells. Ginagamit ito bilang pangunahing paggamot kapag ang kanser ay malawakang kumakalat, o kasama ng pag-opera sa pagtanggal ng cancerous tissue lalo na kapag may panganib na maulit ang kanser.

Ito ay karaniwang pinagsama sa chemotherapy bilang pangunahing paggamot ng mga lokal na advancedcancer cells. Maaari itong gawin sa labas, sa pamamagitan ng pag-radiating ng sinag sa apektadong bahagi ng katawan o sa loob sa pamamagitan ng paglalagay ng kapsula na naglalaman ng mga radioactive na materyales sa pamamagitan ng ari sa cervix.

Chemotherapy:

Gumagamit ang pamamaraang ito ng mga gamot upang patayin ang mga cancerous cells na ibinibigay sa pamamagitan ng mga ugat (Intravenously) o sa pamamagitan ng mga oral na tabletas.

Ang mga gamot ay maaari ding gamitin upang paliitin ang mga cancer cells bago ang operasyon o pagkatapos ng operasyon upang maiwasan ang pag-ulit. Kadalasang ginagamit kasama ng radiotherapy sa mababang dosis para sa mga lokal na advanced na cell. Ang mas mataas na dosis ay ibinibigay sa napaka-advance na kanser upang makatulong sa pagkontrol ng mga sintomas.

Targeted Therapy:

Sa kaso ng advanced o paulit-ulit na kanser, ang naka-target na gamot na Avastin ay ginagamit upang mapaliit ang cancer o maiwasan itong lumaki.

Immunotherapy:

Ito ay isang drug treatment upang makatulong na mapataas ang kaligtasan sa sakit upang labanan ang kanser. Ito ay isinasaalang-alang kasama ng iba pang mga paggamot para sa advanced na kanser.

Palliative Care:

Ito ay isang paraan ng pangangalagang medikal upang matulungan ang mga pasyente na makaramdam ng ginhawa mula sa sakit. Kasama ng mga doktor, tinutulungan ng mga palliative care specialist ang mga pasyente sa paglalakbay laban sa cancer upang paginhawahin sila sa pamamagitan ng paglalayon na mapabuti ang kalidad ng buhay ng mga pasyente at kanilang mga pamilya.

Pag-Iwas

Mayroong ilang mga paraan upang maiwasan ang Kanser sa Cervix:

HPV vaccine:

Dahil ang HPV ang pinakakaraniwang sanhi ng Kanser sa Cervix, pinapayuhan na ang bawat babae ay dapat na tumanggap ng pagbabakuna sa HPV upang mabawasan ang panganib ng pagkakaroon ng Kanser sa Cervix.

Ang prophylactic na pagbabakuna laban sa patuloy na impeksyon sa HPV ay nag-aalok ng alternatibong diskarte sa pag-iwas laban sa Kanser sa Cervix lalo na sa mga umuunlad na bansa na kulang sa isang pambansang programa sa pagsusuri sa cervix. Dalawang bakuna ang kasalukuyang nakarehistro sa Philippine FDA, isang bivalent vaccine (Cervarix®) at isang quadrivalent vaccine (Gardasil®), na parehong nagpoprotekta laban sa mga high-risk na oncogenic na uri ng HPV 16 at 18 na nagdudulot ng karamihan sa mga Kanser sa Cervix pati na rin ang iba pang nauugnay na vaginal , vulvar, penile, anal at oropharyngeal cancers na hindi gaanong karaniwan sa Pilipinas.

Cervical Screening Tests:

Ang regular na screening ay nakakatulong sa maagang pagtuklas ng pag-buo ng kanser sa pamamagitan ng pagpahiwatig ng mga maagang pagbabago ng mgacervix cells. Ang mga babaeng 25-55 taong gulang ay sasailalim sa VIA (na may acetic acid wash) cervical cancer screen nang hindi bababa sa isang beses bawat 5-7 taon sa mga lugar na walang kakayahan sa Pap smear, kung hindi ay gagamitin ang Pap smear. Para sa mga karagdagang impormasyon, maaring bisitahin ang: National Library of Medicine

Pagkakaroon ng Ligtas na Sex:

Ang paggamit ng condom ay ang pinakamahusay na paraan upang maiwasan ang pagkakaroon ng HPV at iba pang mga impeksiyon na nakukuha sa pakikipagtalik.

Pag-iwas sa pagkakaroon ng maraming kasosyong sekswal:

Binabawasan ang panganib ng paghahatid ng HPV.

Pag-iwas sa paninigarilyo:

Makakatulong din na mabawasan ang panganib na magkaroon ngHPV infection.

Mga karaniwan na naitatanong

1. Anong edad ang nakakaapekto sa Kanser sa Cervix?

Ito ay kadalasang nasuri sa mga kababaihan na aktibo sa pakikipagtalik sa pagitan ng edad na 35 at 44.

2. Marroon bang amoy ang Kanser sa Cervix?

Oo, maaaring kabilang sa mga sintomas ang isang malakas, at mabahong amoy ng ari.

3. May kaugnayan ba sa Kanser sa Cervix ang pananakit ng binti?

Kahit na napakabihira, ito ay maaaring isang sintomas kapag ang kanser ay advanced.

Source

Author

Bowtie Team

Ang mga impormasyon na nasa itaas ay nagmula sa Bowtie TeamIto ay ibinigay upang maging sanggunian lamang. Ang Bowtie ay walang pananagutan sa kahit anumang kaganapan na maaring mangyari sa iyo o sa kahit kaninong partido. Sa karagdagan, ang Bowtie ay wala rin pananagutan sa anumang pagkawala, pinsala, o kahit anumang direkta o hindi direktang may kaugnayan sa iyong pag-access o paggamit ng mga nilalaman na nandoon.